Jakie są rodzaje znaków towarowych?

Najlepszą ochronę prawną swojej marki zapewnia tylko rejestracja znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. Ludziom znaki towarowe najczęściej kojarzą się tylko z nazwą i logo. Odmian jest jednak więcej. Można je uszeregować na wiele różnych sposobów, ale najczęstszy podział przebiega na znaki konwencjonalne i niekonwencjonalne. Jestem pewien, że zaskoczy Cię co faktycznie udało się w tej formie skutecznie zastrzec.

Co to jest znak towarowy?

Od strony prawnej jest to każde oznaczenie, które pozwala wyróżnić towar lub usługę na rynku. Tego zadania nie spełnia słowo „dentysta” dla usług dentystycznych. Jest bowiem w całości opisowe. Co innego fantazyjne określenie „FENIX”.

Oryginalna marka jest rzeczą niezwykle istotną dla przedsiębiorcy. Silna, budząca pozytywne skojarzenia staje się magnesem na klientów. To właśnie główny powód dlaczego firmy zastrzegają swoje znaki towarowe. Skoro włożyły masę czasu, serca i pieniędzy w zbudowanie swojego wizerunku to nie chcą aby konkurencja nadmiernie się do nich przybliżała.

Zobacz również:

• Co daje zastrzeżenie znaku towarowego?
• Pobieranie zdjęć z Instagrama
• Luksusowe kalendarze

Nazwa firmy to znak towarowy słowny

W ramach konwencjonalnych znaków towarowych można wymienić nazwę, logo bądź sygnet. Duże formy zastrzegają również inne elementy, po których są kojarzone jak na przykład kolory, kształty, dźwięki itp. To są właśnie znaki towarowe niekonwencjonalne.

Słownym znakiem towarowym możemy zabezpieczyć słowo bez szaty graficznej. W ten sposób najczęściej chroniona jest nazwa firmy, usługi bądź produktu. Ochrona takiego znaku obejmuje jego część fonetyczną, a więc nie ma nawet znaczenia jak ją faktycznie zapiszemy. Przykładami takich rejestracji jest:

• INTERIA (R-147094)
• KRUK (R.203217)
• PTASIE MLECZKO (R-266762)

Logo firmy to znak słowno-graficzny

Poprzez ten rodzaj znaku chroniony jest w głównej mierze wygląd logo firmy. Najprościej mówiąc chodzi o grafikę w jaką ubrane jest konkretne słowo/ słowa. Z drugiej strony jeżeli takie słowo jest fantazyjne względem tego co ma oznaczać (np. ORLEN) to znak słowno-graficzny zabezpieczy również samą nazwę.

Sygnet to znak towarowy graficzny

Często logo zawiera w sobie poza stylizowanymi literami również element graficzny. Zwyczajowo nazywa się go sygnetem. Firmy używają go w praktyce łącznie z logo i niezależnie. W tym drugim przypadku warto osobno zastrzec go w Urzędzie Patentowym. Może się bowiem zdarzyć tak, że ktoś użyje zbliżonej grafiki, ale przy niepodobnej nazwie. W takim przypadku znak słowno-graficzny nie musi wcale nam pomóc.

Niekonwencjonalne znaki towarowe

Z niekonwencjonalnymi znakami towarowymi związanych jest mnóstwo ciekawostek ale i kontrowersji. Okazuje się bowiem, że wyróżniać przedsiębiorcę na rynku może niemal wszystko. Przykładowo charakterystyczny kształt butelki Coca Cola, kolor fioletowy czekolad Milka czy nawet zapach.

Wygląd produktu jako przestrzenny znak towarowy

Przestrzenne znaki towarowe chronią trójwymiarowy kształt produktu, jego bryłę. Najczęściej chronionymi w ten sposób przedmiotami są butelki, flakony perfum, a także kultowe produkty jak Kostka Rubika.

Z rejestracją przestrzennych znaków towarowych związane są kontrowersje. Dotyczą one sytuacji, w których duże firmy próbują w tej formie chronić wiodące produkty co wyrządza wiele szkód gdyż daje im nadmierną ochronę. Przepisy stanowią o tym, że nie można udzielić praw ochronnych na oznaczenia, które stanowią formę, bądź inną właściwość towaru lub opakowania, która jest niezbędna do uzyskania efektu technicznego. Z tego właśnie powodu po wielu latach udało się unieważnić znak towarowy przedstawiający czarno biały rysunek sześcianu (Kostka Rubika).

Budynek jako znak towarowy przestrzenny

To bardzo ciekawa odmiana znaków towarowych. Historycznie ta sztuka udała się z następującymi budynkami:

• Stadion Narodowy w Warszawie;
• Zamek Królewski na Wawelu;
• Bazylika prymasowska w Gnieźnie;
• Most Świętokrzyski w Warszawie;
• Pałac Kultury w Warszawie;
• Empire State Building w Nowym Jorku.

 

Kolor i zestawienia kolorów jako znak towarowy

Na rejestrację koloru jako znaku towarowego nie każdy może sobie pozwolić. W tym przypadku kolor musi kojarzyć się z konkretną marką. Taką sytuację nazywamy nabyciem wtórnej zdolności odróżniającej przez znak. Zastrzeżenie czystego koloru może więc dotyczyć jedynie marek, które osiągnęły wybitną pozycję na rynku. Przykładem jest kolor: niebieski (kremy NIVEA), pomarańczowy (ORANGE), brązowy (UPS) a nawet czarny dla papieru toaletowego (RENOVA).

Pozycyjne znaki towarowe

Rozróżnić konkretne produkty na rynku można również poprzez charakterystyczne elementy umieszczone w konkretnych miejscach na tych produktach. Takie oznaczenia nazywamy pozycyjnymi znakami towarowymi. Osobno nie mają zdolności odróżniającej, jednak w połączeniu z ich konkretnym umiejscowieniem na produkcie już tak.

Ruchome znaki towarowe

Poprzez ruchome znaki towarowe chronić możemy animacje bez dźwięku. Przykładem takiego znaku jest na przykład czołówka HBO oraz charakterystyczny ruch palcami z reklam batonika TWIX.

Ciekawostką jest próba zastrzeżenia gestu solenia mięsa jako znaku towarowego. Charakterystyczny gest solenia mięsa kojarzony jest z tureckim kucharzem Nursete’m Gökçe’m.  Mimo ogromnej rozpoznawalności tego gestu EUIPO uznał, że w tym ruchu nie ma nic nadzwyczajnego, w konsekwencji czego nie wykazuje on wtórnej zdolności odróżniającej dla usług restauracyjnych.

Multimedialne znaki towarowe

Multimedialnymi znakami towarowymi nazywamy oznaczenia, które łączą obraz, ruch i dźwięk. Urząd Patentowy do rejestracji znaku wymaga przesłania pliku audiowizualnego. Aby dało się dostrzec multimedialny znak towarowy to nie może być on nadmiernie rozbudowany. Powinien być na tyle prosty, aby można go było odebrać jednym aktem poznawczym.

Dźwiękowe znaki towarowe

Dźwiękowe znaki towarowe są pierwszymi z grupy niewidzialnych znaków towarowych. Rejestrując dźwiękowy znak towarowy wymagane jest przesłanie urzędowi patentowemu zapisu nutowego, połączenia nut i tekstu, spektrogramu lub najprościej pliku audio. Do popularniejszych dźwiękowych znaków towarowych możemy zaliczyć ryk lwa z wytwórni filmowej MGM (US 1395550), czy też czołówkę 20th Century Fox (US 2000732).

Co ciekawe, udało się zarejestrować także takie dźwięki jak ryk Tarzana (US 2210506) oraz oddech Darth Vadera (US 77419252).

Zapachowe znaki towarowe

Zapachowy znak towarowy zarejestrować jest bardzo trudno. Problem pojawia się przy próbie opisania znaku. Europejskie sądy uznały, że nie można tego zrobić poprzez słowny opis znaku, jego zapis chemiczny, ani poprzez próbkę zapachu zostawioną w depozycie. Mimo tego pewne zapachu udało się zarejestrować jako towarowy znak zapachowy.

Po co rejestruje się znaki towarowe?

Wiele z przytoczonych przykładów rejestracji może się wydawać dziwne i niepotrzebne. Za wszystkim stoją jednak duże pieniądze. Marki po rejestracji znaków konwencjonalnych (nazwy, logo, sygnet) próbują zmonopolizować wszystko co się z nimi kojarzy.

Wkraczamy tym sposobem w domenę prawa patentowego. Przestrzenne znaki towarowe często dotyczą typowych kształtów. Firmy starają się tak obchodzić prawo bo wynalazki po 20 latach obowiązywania patentu wchodzą w stan techniki. Tymczasem znaki towarowe mogą być przedłużane w nieskończoność.

Aktualnie jest dużo trudniej niż kiedyś zastrzec przestrzenny znak towarowy. Warto więc skorzystać z pomocy rzecznika patentowego aby uniknąć problemów. Ewentualnie zmaksymalizować szanse na pomyślne przejście całego procesu.