Opór Żydów w obozach koncentracyjnych podczas II WŚ

Już w szkole podstawowej poznajemy dzieje Żydów i okrutny los, jaki spotkał ich podczas drugiej wojny światowej. Istnieje wiele publikacji na ten temat, powstają muzea, miejsca pamięci, filmy i wiele innych rzeczy, które nie pozwalają zapomnieć o jednym z największych ludobójstw w historii świata. Po dziś dzień panuje powszechne przekonanie, że Żydzi nie stawiali oporu i posłusznie szli na rzeź – oczywiście jest to nieprawda. Zatem w jaki sposób mogli walczyć? W niniejszym tekście przybliżymy Państwu, jak przedstawiciele Narodu Wybranego przeciwstawiali się władzom nazistowskim w obozach koncentracyjnych.

Geneza holokaustu

Słowo holocaust wywodzi się z języka greckiego i dosłownie oznacza „ofiarę całopalną”. W czasie II wojny światowej Rzesza Niemiecka oraz państwa sojusznicze wymordowały około 6 milionów Żydów. Była to przemysłowa eksterminacja, prowadząca do likwidacji całych narodów (obok Żydów należy wspomnieć też Romów i inne grupy etniczne, do których Hitler pałał nienawiścią). Oficjalne liczby dotyczące ofiar mówią o 6 milionach, jednakże wskutek zacierania śladów i palenia archiwów prawdopodobnie nigdy nie dowiemy się, jak wielką była liczba ofiar w rzeczywistości. Większość obozów zagłady znajdowała się na terenie okupowanej Rzeczypospolitej Polskiej, dokąd oprawcy zwozili swoje ofiary w celu eksterminacji.

Prześladowania – początek końca

W latach początkowych wojny (1939-1942) dochodziło do prześladowań i ogólnej dyskryminacji Żydów. Nie mogli bogacić się, zakładać firm, zakazywano im wykonywania poszczególnych zawodów, musieli kłaniać się Niemcom itp. W późniejszej fazie Naziści rozpoczęli proces izolowania się od „żydowskiej zarazy” poprzez budowanie gett, czyli osobnych dzielnic tylko dla społeczności żydowskiej. Po niedługim czasie od ich utworzenia, Żydzi otrzymali zakaz opuszczania tego typu miejsc pod groźbą kary śmierci. Warunki życia w gettach były bardzo trudne: przeludnienie, głód, przymusowe prace, które w konsekwencji prowadziły do rozwoju chorób i śmierci. Ci, którzy zdecydowali się pomóc Żydom i zostali na tym przyłapani, byli skazywani na karę śmierci.

„Ostateczne rozwiązanie”

W 1942 roku Hitler postanowił o ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej, czyli wymordowaniu Żydów poprzez umieszczanie ich w obozach zagłady, zbudowanych specjalnie w tym celu. Dodatkowo, wszystkie zbudowane wcześniej getta nakazano likwidować. Operacja była przeprowadzana pod nazwami, nieoddającymi straszliwego charakteru planowanego ludobójstwa. Określano ją bowiem jako: ewakuację na wschód czy powszechnie znane „ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej”.

Opór Żydów

Często przemilcza się fakt, mówiący o tym, że Żydzi stawiali opór Nazistom. W każdym z obozów prężnie działała konspiracja, w której aktywnie uczestniczyły też kobiety. Nie mając zbyt wiele do stracenia, walczyli często bez dostępu do broni i amunicji – na gołe pięści i noże. Powstały organizacje konspiracyjne, takie jak: ŻOB – Żydowska Organizacja Bojowa, czy ŻZW – Żydowski Związek Wojskowy. W getcie warszawskim, po likwidacji większej jego części doszło do powstania – ci, którzy zostali w getcie po likwidacji, nie dali wywieźć się do obozu zagłady bez walki. Wiedzieli, że i tak czeka ich śmierć, dlatego postanowili stanąć do walki.

Michał Wójcik, autor książki „Zemsta. Zapomniane powstania w obozach zagłady” zebrał informacje o żydowskich bohaterach i bohaterkach, a także opisał dwa wielkie sukcesy powstań żydowskich. Jest to lektura, dzięki której możemy poznać często pomijaną prawdę i znaleźć dowód na to, że Żydzi stawiali czynny opór Niemcom i nie „szli jak barany na rzeź”. Warto sięgnąć po tę pozycję, by zrozumieć, dlaczego powinniśmy przywiązywać tak wielką wagę do szerzenia prawdy o opisywanych wydarzeniach.

Po drugiej wojnie światowej

Jeszcze wiele lat po wojnie trwało tropienie sprawców, odpowiedzialnych za jedno z największych ludobójstw w historii. Wielu z nich nie dotknęła ręka sprawiedliwości, a krzywdy przez nich wyrządzone po dziś dzień spędzają ofiarom sen z powiek. Większość z tych, którym udało się ocaleć wyemigrowali do Izraela, ponieważ w Polsce nie mogli już znaleźć dla siebie miejsca po tak traumatycznych przeżyciach. Ludzie na całym świecie, po usłyszeniu wzmianki na temat Holokaustu zadawali pytanie o istnienie Boga i rozważali, czym jest tak właściwie moralność, skoro ludzie są zdolni do takich czynów. Właśnie dlatego nie możemy pomijać prawdy o opisywanych wydarzeniach, nie możemy zamiatać historii pod dywan i jako ostatnie pokolenie, które mogło wysłuchać historii od świadków wydarzeń musimy zadbać, by prawda zwyciężyła.